جمره اولییکی از محلهای رمی جمرات سه گانه جمره اولی می باشد. ۱ - بیان جَمْرَه اولینزدیکترین جمرات به مسجد خیف جمره اولی می باشد. ۲ - توضیح مکانی جمره اولیجمره اولی، نزدیک‌ترین جمرات سه گانه به مسجد خیف و دورترین آنها به مکه است. از آن به «جمره عظمی» نیز تعبیر شده است. [۲]
منتهی المطلب، ج۱۱، ص۳۹۱.
۳ - توضیح تاریخی جمره اولیاین جمره قبلا به صورت یک ستون بود، لیکن در تغییر انجام گرفته در سال ۱۴۲۵ هجرى قمرى به صورت دیوارى به طول ۲۵ متر و عرض یک متر درآمده است. ۴ - کاربرد جمره اولی در فقهاز آن در باب حج سخن گفته‌اند. ۵ - احکام جمره اولیامام خمینی در مناسک حج می‌نویسد: «شب‌هایی که واجب است (حاجی) در منی بیتوته کند باید در روز آنها رَمْی جمرات سه‌گانه کند؛ یعنی سنگ‌ریزه بزند به سه محل، که یکی را جمره اولی و یکی را جمره وسطی و یکی را جمره عقبه گویند؛ ولی اگر عمداً همه آن را ترک کند به حج او ضرر نمی‌رساند و صحیح است، گرچه در صورت عمد معصیت‌کار است.» پس بر حاجی واجب است در روزهاى یازدهم و دوازدهم ذیحجه (ایام تشریق) نخست جمره اولی، سپس جمره وسطی و در آخر جمره عقبه را رمى کند. حتی در «روز سیزدهم برای کسی که بیتوته شب سیزدهم بر او واجب است» [۴]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۸۲، کتاب الحج، القول فی رمی الجمار الثلاث، مسالة ۱.
و در صورت عدم رعایت ترتیب یاد شده، خواه به عمد یا سهو، واجب است رمى را به ترتیب ذکر شده اعاده نماید. «ولو اینکه از روی عمد نباشد، و اعاده باید به‌طوری باشد که ترتیب حاصل شود»؛ [۶]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۸۳، کتاب الحج، القول فی رمی الجمار الثلاث، مسالة ۴.
بنابراین «مثلاً اگر اول به جمره وسطی‌انداخت و بعد به جمره اولی، کفایت می‌کند که جمره وسطی را دوباره به جا آورد و بعد جمره عقبه را و اعاده جمره اولی لازم نیست.» و «اگر کسی چهار سنگ به جمره اولی بیندازد و آن را رها کند و مشغول جمره بعدی بشود کافی است، و لازم نیست تمام هفت سنگ مقدم باشد؛ پس می‌تواند چهار سنگ به جمره اولی بزند و بعد چهار سنگ به جمره وسطی و بعد مشغول جمره عقبه شود و به هر ترتیب می‌خواهد هفت سنگ جمره عقبه و سه سنگ آن دو تای دیگری را بیندازد، لکن احتیاط واجب از برای کسی که از روی علم و عمد این کار را کرده است اعاده است.» و «آنچه که در رمی جمره عقبه معتبر است بدون هیچ فرقی در سنگ‌ها و در رمی (اینجا) معتبر است.» [۹]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۸۳، کتاب الحج، القول فی رمی الجمار الثلاث، مسالة ۲.
و «وقت رمی از طلوع آفتاب تا غروب است، پس اختیاراً در شب جایز نیست و اگر دارای عذری مثل خوف و مرض یا علتی باشد و یا چوپان باشد، در شب (قبل از) آن روز یا شب بعدی جایز است.» [۱۰]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۴۸۳، کتاب الحج، القول فی رمی الجمار الثلاث، مسالة ۳.
۶ - پانویس۷ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام؛ جلد۳، صفحه ۱۰۳-۱۰۴. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |